Aardbevingen

We hebben een aantal deelonderwerpen bij het onderwerp aardbevingen, de deelonderwerpen zijn:

 

1.       Hoe ontstaan aardbevingen?

2.       Hoe kunnen aardbevingen gemeten worden?

3.       Kunnen aardbevingen voorspeld worden?

4.       Wat zijn de gevolgen van aardbevingen?

5.       Waar komen aardbevingen in Nederland voor en waarom juist daar?

 

1.      Hoe ontstaan aardbevingen?

 

De grond onder onze voeten is eigenlijk een heel dun korstje. Dat korstje bestaat uit een aantal grote platen. Die platen schuiven heel langzaam langs elkaar, dat is een paar centimeter per jaar. Op sommige plekken botsen ze, maar op andere plekken scheuren ze of gaan ze uit elkaar.

Wanneer twee platen langs elkaar bewegen ontstaat er spanning. De spanning wordt uiteindelijk zo dat de platen met een schok langs elkaar schuiven. Dat schuiven veroorzaakt trillingen onder de grond, wanneer deze trillingen hard genoeg zijn om de aardkorst te bereiken, dan heb je een aardbeving.

De plek waar de aardbeving ontstaat, kan wel kilometers diep liggen. Die plek heet het hypocentrum. Recht boven het hypocentrum is de aardbeving het ergst te merken. Deze plek heet het epicentrum. 

 

 

2.      Hoe kunnen aardbevingen gemeten worden?

Aardbevingen kun je meten met een seismograaf, dat is een speciaal meetinstrument. De seismograaf zit in de grond en meet alle trillingen die in de aarde ontstaan. Een pennetje dat op de seismograaf zit ‘schommelt’ mee met de trillingen en zet deze trillingen op papier. Hoe hoger de lijnen op papier zijn, hoe heftiger de aardbeving is. Om te bepalen hoe heftig een aardbeving is, wordt deze vastgesteld op: ‘de schaal van richter’. Meneer Richter was een geleerde die een manier uitvond om de hevigheid van aardbevingen te kunnen meten. Het werkt zo: wanneer de seismograaf weinig trillingen meet dan geeft de schaal van Richter een laag getal (1, 2 of 3). Is de aardbeving heviger, dan krijg je het getal 4 tot 7. Gaat het om een hele hevige aardbeving, dan gebruik je het getal 8 tot 12 op de schaal van Richter.

 

De schaal van Richter

3.     

     Kunnen aardbevingen voorspeld worden?

Soms worden aardbevingen voorspeld. Volgens deskundigen is een goede voorspelling bijna niet mogelijk, dat komt omdat er verschillende factoren invloed hebben op het ontstaan van de aardbeving. Ondanks dat wordt er toch geprobeerd om voorspellingen te doen om de schade te beperken. Factoren die van belang zijn:

-       Voorschokken

-       Veranderingen in de samenstelling van grondwater

-       Vloeistofdruk in gesteentekolom

-       Langzame beweging langs breuklijnen

-       Veranderingen in het magnetisch veld

-       Spanningen in het gesteente

                                                                                                            

4.     De aarde verdeeld in platen

 

     Wat zijn de gevolgen van aardbevingen?

Tot een kracht van 5 op de schaal van Richter richt een aardbeving weinig gevolgen aan. Je kunt het gevoel krijgen dat er een vrachtwagen langs rijdt en lichte voorwerpen kunnen bewegen. Wanneer de aardbeving krachtiger wordt dan 5 op de schaal van Richter, dan worden gevolgen groter, zoals schade en slachtoffers. Gebouwen kunnen door een aardbeving behoorlijk beschadigd raken. Er kunnen scheurtjes in muren ontstaan of er kunnen kleine delen van het gebouw afbreken. Wanneer de aardbeving nog groter wordt, dan kunnen er nog grotere scheuren in muren ontstaan, de schoorsteen kan afbreken en dakpannen kunnen wegglijden. Gebouwen kunnen instorten, er kan brand ontstaan door gebroken gasleidingen of het gebouw komt onderwater te staan door gebroken waterleidingen.

Een aardbeving kan ook aardsverschuivingen en lawines als gevolg hebben. Aardbevingen maken de meeste slachtoffers als er een tsunami ontstaat. Als een aardbeving onder een oceaan zo krachtig is dat er een enorme vloedgolf ontstaat, dan kunnen hele stukken land wegspoelen.

 

Waar komen aardbevingen in Nederland voor en waarom juist daar?

Er komen in Nederland aardbevingen in Noord-Nederland en Zuid-Nederland voor. Er komen aardbevingen in Noord-Nederland voor, omdat er in Noord-Nederland aan gaswinning wordt gedaan. De laatste tijd zijn er vooral aarbevingen in Groningen geweest.

Door de winning verandert de druk in en rond het aardgasveld in de ondergrond. Daardoor kan de bodem dalen en langs de breukvlakken in de aardlagen kunnen plotseling verschuivingen plaatsvinden. De breuken zijn niet actief, dus er zouden geen verschuivingen plaats kunnen vinden. Door de mens en gaswinning worden de breuken wel actief. De verschuivingen wekken trillingen in de bodem op. 

In Zuid- Nederland komen aardbevingen voor, omdat sommige locaties samenvallen met breuken in de aardkorst. Deze breuken zijn het einde van breuklijnen uit Duitsland en België. Er is beweging langs de breuken, dus er wordt spanning opgebouwd wat kan leiden tot aardbevingen.

 

 

 

 

De tien zwaarste aardbevingen sinds 1900 zijn:

Land/Plaats

Datum

Magnitude

Breedte

Lengte

Chili

22-05-1960

9,5

38.2 Z

72.6 W

Atjeh, Indonesië

26-12-2004

9,3

3.3 N

95.8 O

Alaska, VS

28-03-1964

9,2

61.1 N

147.5 W

Rusland

04-11-1952

9,0

52.7 N

159.5 O

Sendai, Japan

11-03-2011

9,0

38.0 N

142.9 O

Chili

27-02-2010

8,8

35.38 Z

72.72 W

Ecuador

31-01-1906

8,8

1.0 N

81.5 W

Koerilen

06-11-1958

8,7

44.4 N

148.6 O

Alaska, VS

04-02-1965

8,7

51.3 N

178.6 O

Alaska, VS

09-03-1957

8,6

51.3 N

175.8 W

Atjeh, Indonesië

11-04-2012

8,6

3,3 N

95,8 O

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb